Is respect en waardering vanzelfsprekend?

“We hebben er allemaal mee te maken, in de divisies, de klassen en jeugdcompetities: Met scheidsrechters.  Zoals vermeld in de Dikke van Dale: “Iemand die voor de naleving van de spelregels zorgt”

Op lagere niveaus zijn het vaak goedwillende vrijwilligers en op hogere niveaus (divisies) zit er vanuit de NEVOBO vaak een onkostenvergoeding aan vast voor de leidsman of -vrouw. Bovenal luidt de boodschap dat er vanuit spelers en coaches respect en waardering moet zijn voor deze groep mensen, inmiddels is er zelfs een  ‘week van de scheidsrechter’  in het leven geroepen om deze waardering kracht bij zetten. Terecht!

Toch is er vaak commentaar op de leiding, te horen tijdens wedstrijden en te lezen in wedstrijdverslagen. Kritiek vanuit spelers en coaches wordt over het algemeen niet gewaardeerd en al snel als “uit den boze” afgedaan omdat we met zijn allen moeten waarderen dat deze mensen de moeite nemen om de sporthal te betreden, op de bok plaatsnemen en onze wedstrijden willen fluiten. Ook vanuit mijn oogpunt veel waardering hiervoor.

 Echter, maar al te vaak worden we geconfronteerd met scheidsrechters die geen scheidsrechter blijken te zijn. Hoe bedoel ik dit…? Ik herhaal nog even de omschrijving van ‘scheidsrechter’; “Iemand die voor de naleving van de spelregels zorgt”. Dus indien de persoon,  die de fluit in de mond neemt de spelregels niet kent ofwel niet (goed) toepast, is dus geen scheidsrechter!

Voorheen als speler (2e en 1e divisie.) en tegenwoordig als coach (3e divisie dames) heb ik helaas regelmatig te maken met niet-scheidsrechters. Begrijp me goed, ik waardeer de tijd en inzet gedurende het seizoen van de mensen die willen fluiten, maar ik vind het meer dan storend dat de mensen die de fluit in de mond steken niet op de hoogte zijn van de spelregels, ze niet nodig vinden of hun eigen spelregels toepassen.

Een foute of discutabele beslissing kan natuurlijk altijd, we zijn allemaal mensen. Ook een emotionele reactie van een sporter is begrijpelijk, sport is nou eenmaal onlosmakelijk verbonden met emotie. Echter, het als scheidsrechter niet op de hoogte zijn van de spelregels vind ik zeer kwalijk daar je als “Iemand, die voor de naleving van de spelregels zorgt” het spel leidt waar de spelers, speelsters en begeleiders meerdere malen per week hard voor trainen.

In de eerste wedstrijden van dit seizoen heb ik als coach in de derde divisie (dames) moeten ervaren dat er scheidsrechters zijn die duidelijk niet begrijpen welke rol ze hebben in het volleybal. Ik zal dit uitleggen.

De NEVOBO heeft, vanuit fairplay oogpunt het handen schudden voor de wedstrijd geïntroduceerd, een sportief en goed gebaar lijkt mij. Naast dat we een enkele scheidsrechter erop hebben moeten wijzen dat dit moest gebeuren, waren ze er vervolgens allemaal duidelijk over in hun commentaar, ze vonden het maar een belachelijke regel en ventileerden dit richting speelsters en coaches…een slechte zaak lijkt mij!

Voorafgaand aan de wedstrijd wordt door scheidsrechters duidelijk gemaakt dat ze de bijeenkomst van de NEVOBO met de uitleg over de nieuwe richtlijnen ook maar niks vonden. Letterlijk werd voor de wedstrijd verteld “ik fluit al zo lang, ik weet het allemaal wel”, dat doet bij mij als coach inmiddels al alle alarmbellen rinkelen omdat dat vaak een teken is dat we te maken hebben met iemand, die niet op de hoogte is van de regels.

Ik zal een 4-tal voorbeelden geven (kan er wel 10 geven) die storend zijn voor spelers en coaches en waardoor de irritatie over scheidsrechters groeit.

– Op een gegeven moment wil ik een speelster wisselen, niet iets wat heel zelden voorkomt en waaromtrent de regels dus bekend mogen worden geacht, en laat mijn speelster plaatsnemen in de zone die aangewezen is voor het wisselen, de 2e scheidsrechter kijkt mij vervolgens vragend aan en verwacht blijkbaar van mij een teken of een opmerking. Aangezien dit volgens de spelregels niet hoeft te gebeuren, hield ik mijn mond en keek verbaasd naar de beste man die uiteindelijk floot voor een wissel om mij vervolgens te vertellen dat ik een wissel bij hem moest aanvragen. Storend, niet op de hoogte van de regels.

– Ik sta als coach langs de zijlijn mijn team te coachen, als coach mag ik deze aanwijzingen geven als ik sta of loop binnen de vrije zone, deze zone is vanaf het verlengde van de aanvalslijn tot aan de warming-up ruimte. Word ik door de scheidsrechter uitgemaakt voor irritant mannetje omdat ik volgens hem te dicht bij het veld sta en daarmee de lijnrechter (die verkeerd stond) in de weg stond. In zijn tirade verwees hij naar het coachvak dat wordt gebruikt in de top- en eredivisie. Sorry, ik waardeer dat jullie fluiten, maar ga een coach niet terechtwijzen als hij niks fout doet, zorg dat je de regels kent!

– De tegenstander wisselt, een speelster neemt met haar trainingsjack aan plaats in de wisselzone, iets waar de spelregels duidelijk in zijn; de wissel dient geweigerd te worden. De tweede scheidsrechter laat de wissel rustig plaatshebben die langer duurt dan normaal omdat eerst de uitrusting van de in te brengen speelster in orde moet worden gebracht. De opmerking van mij dat dit volgens de regels niet mag, wordt afgedaan met een berisping aan mij. Onterecht! Na afloop zegt deze scheidsrechter dat ik wel gelijk heb, maar dat we geen eredivisie spelen. (gelden dan de normale spelregels niet?)

– Een speelster van de tegenstander raakt (tijdelijk) geblesseerd en heeft verzorging in de vorm van een pleister en tape nodig. Op de bank zitten nog speelsters die ingewisseld kunnen worden. Toch beroept de scheidsrechter zich op een 3-minuten verzorgingsregel (die alleen geldt als er geen wisselmogelijkheid is). Mijn commentaar op dit niet naleven van de spelregels komt mij vervolgens op een gele kaart te staan. Na afloop geeft de scheidsrechter mij bovendien ook nog gelijk.

Het is dus duidelijk dat er een aantal scheidsrechters zijn die regels niet kennen of niet toepassen zoals ze in de spelregels vermeld staan. Ik vind dat respectloos en niet van waardering spreken naar de sporters en begeleiding die meerdere malen per week hard met hun sport bezig zijn.

Nogmaals, mijn betoog is niet om scheidsrechters respectloos te benaderen, ik waardeer het zeer dat ze de moeite en tijd nemen om wedstrijden te fluiten. Maar ik word een beetje moe van het constante gemopper van mensen wanneer er kritiek is op scheidsrechters. Respect en waardering is er, maar kan en moet niet vanzelfsprekend zijn. Er mag toch minimaal verwacht worden van een scheidsrechter dat hij of zij de regels kent en toepast? Zo niet, dan is kritiek van hardwerkende sporters en trainer/coaches logisch en te verwachten.

Respect en waardering verdien je door van beide kanten te zorgen dat je je aan de regels houdt, niet alleen de spelers of coaches, maar ook en misschien wel juíst de scheidsrechter.”

Was getekend Tjarko Muis. Foto Jan van den Noort.